(97) 789 38 79 (91) 384 70 69 berdax_teatr@mail.ru TG KK UZ RU EN
Регистрация
все шаблоны для dle на сайте newtemplates.ru скачать

Davletmuratova Tamara Turdimuratovna

orazbay 31-03-2022, 15:00 523 Ministers of Culture of the RK / QR Mádeniyat ministrleri / Министры культуры РК / QR Madaniyat vazirlari

 Davletmuratova Tamara Turdimuratovna

Ozbekstan ham Qaraqalpaqstandа miyneti singen 

madenyat xizmetkeri 

 

Davletmuratova T.T-1953 jili 15-sentyabrde QR No‘kis qalasinda tuwildi. A‘kesi Da‘wletmuratov Turdimurat -Qaraqalpaq tili ha‘m a‘debyati pa‘ni oqitiwshisi, journalist (1932-1970), anasi Da‘letmuratova Lilia Shakirovna - medicina xizmetkeri (1933-2016). Olardin‘ shan‘arag‘i ko‘pshilikti qurap, 6 perzentten en‘ u‘lkeni Tamara boldi.

Ol 1970-jili No‘kis qalasindag‘i VLKSM 30 jillig‘i uliwma bilim beriw mektebin jaqsi bahalar menen tamamlap sol jili T.Shevchenko atindag‘i Qaraqalpaq ma‘mleketlik pedagogikaliq institutinin‘ rus tili a‘debyati pa‘ni qa‘nigeligi boyinsha oqiwg‘a kirip, 1974 jili tabisli pitkerip shig‘adi.

1990-jili Tashkent Joqari Partia   mektebinin‘ politologya, siyasiy ha‘m ja‘miyetlik pa‘nler oqitiwshisi qa‘nigeligi boyinsha oqiwdi tamamlap qaytadi.

1973-1975-jj ha‘m 1985-1987-jj No‘kis qalaliq Ken‘esinin‘ deputati. 1981-jili QR miyneti sin‘gen Ma‘denyat xizmetkeri atag‘i, 2001-jili O‘zR miyneti sin‘gen ma‘denyat xizmetkeri ataqlari berilgen. 1985-1986-jj No‘kis qalaliq atqariw komiterinin‘ sociyalliq ma‘seleleri boyinsha baslig‘inin‘ orinbasari lawazimlarinda isleydi.

Ol bir neshe kitaplardin‘ avtori bolip tabiladi:

"Balerina"- 2017-jili;

"Bizge kel" - 2019-jili;

"Araldin‘ aq quwi" - 2020-jili;

"Nemnogo o kulture" - 2021-jillari "Qaraqalpaqstan" baspasinda jariq ko‘redi.








Miynet joli:

1970-1974-jj- T.Shevchenko atindag‘i Qaraqalpaq ma‘mleketlik pedagogikaliq instituti studentkasi;

1974-1975-jj- T.Shevchenko atindag‘i Qaraqalpaq ma‘mleketlik pedagogikaliq institutinin‘ Rus ha‘m ja‘han tilleri a‘debyati kafedrasi oqitiwshisi;

1975-1985-jj Ma‘denyat isleri ha‘m do‘retiwshilik awqami u‘git-na‘syatlaw boyinsha Qaraqalpaqstan Oblastliq komiteti partyasi bo‘liminin‘ instruktori;

1985-1986-jj No‘kis qalaliq atqariw komitetinin‘ socyalliq ma‘seleleri boyinsha orinbasari;

1986-1988-jj Tashkent Orayliq komiteti partyasinin‘ u‘git-na‘siyatlaw bo‘limi  instruktori;

1988-1995-jj QR Ministrler Ken‘esinin‘ Ma‘deniyat ha‘m sociyalliq ma‘seleleri boyinsha bo‘lim baslig‘i;

1995-1999-jj No‘kis qalaliq Hayal-qizlar komiteti baslig‘i, ha‘kim orinbasari;

1999-2005-jj QR Ma‘deniyat ministri;

2005-2014-jj No‘kis ma‘deniyat ha‘m ko‘rkem o‘ner kolledji direktori lawazimlarinda islep keldi.

2014-jildan ha‘zirge shekem hu‘rmetli dem alista.

Dawletmuratova T.T- uzaq jillar dawaminda Ma‘denyat ma‘seleleri boyinsha shug‘illang‘an. Bul G‘a‘rezsiz O‘zbekstannin‘ ideologyaliq ma‘selesi boyinsha en‘ awir tarawlardan biri bolip tabiladi.

Do‘retiwshilik awqamlar ha‘m sho‘lkemler ta‘repinen a‘melge asirilip atirg‘an waziypalar adamlardin‘ du‘nya qarasin, sanasin qa‘liplestiredi. Usi ma‘seledegi jumislar, ha‘r bir ma‘denyat iskerinin‘ ja‘miyet aldindag‘i juwapkershiligin ku‘sheytedi.

Nawriz, G‘a‘rezsizlik, Ma‘denyat ku‘nleri, festivallar, yubileyler siyaqli iri ila‘jlarg‘a tayarliq olardi joqari sho‘lkemlestiriwshilik ha‘m professional da‘rejede o‘tkeriw ushin jan ta‘ni menen bar ku‘sh ha‘m imkanyatlarin iske salmaqta.

Ma‘selen, 2000 jili Tashkentte qatnasiw ushin "Qaraqalpaqtin‘ oerzentimen" muzikali-xoreografyaliq kompizicyasi tayarlanip atir edi. A‘dette kompozicyanin‘ 2-3-varianti tayarlanadi. Administracya ha‘m qa‘nigeler ko‘rsetkennen son‘ bir variant qalg‘an edi. 

Polat Ma‘direymov ha‘m Qa‘dir Hilalov tandemi og‘ada a‘jayip edi. 

Moda dizayneri G.Embergenova a‘jayip eskizler tayarladi, olar boyinsha lipaslar tikti. Myzika ha‘m lipaslar folklor uslubinda edi.

Toparimiz birinshi ma‘rte 24 oyinshi qiz ha‘m 24 oyinshi jigitten ibarat edi. Jeke ta‘rtiptegi atqariwshilar Mirzagu‘l Sapaeva ha‘m jiraw Baqbergen Sirimbetovlardin‘ a‘jayip kompozicyasi a‘jayip juwmaqlandi.

Bul bayramda joqari atqariwshiliq sheberligi ha‘m professionallig‘i ushin M.Sapaevag‘a "O‘zbekstan xaliq artisti" hu‘rmetli atag‘i berildi. Koncert nomerine bolg‘an alg‘islar Qaraqalpaq ko‘rkem o‘nerine ko‘rsetilgen alg‘islar boldi. Bunin‘ na‘tiyjesi 2000 jil 15-18-dekabr ku‘nleri Tashkentte o‘tkerilgen Qaraqalpaqstan Ma‘denyati ku‘nlerinde boldi. 

Bul da‘stu‘rden do‘retiwahilik sho‘lkemlerde,islep shig‘ariw ka‘rxanalarinda ushirasiwlar, sahnaliq ko‘rinisler, xudojniklerdin‘ shig‘armalarinin‘ ko‘rgizbeleri sho‘lkemlestirildi.

A.Nawayi teatri aldinda eki qara u‘y ornatildi. Ma‘denyat ku‘nleri juwmaqlana kelip, ko‘rkem o‘ner xizmetkerlerinin‘ ko‘plegen toparlarina joqari ma‘mleketlik siyliqlar tapsirildi.

Xorezm walayatinda (2001-jil 14-15-iyul) Dosliq bayrami bolip o‘tti. Ulli A‘miwda‘ryanin‘ eki jag‘asinda jasawshi eki tuwisqan xaliqtin‘ awizbirshiligin ja‘ne bir ma‘rte tastiyiqladi. Bir da‘ryadan suw ishken eki tuwisqan xaliqtin‘ birgelikte bir birin tu‘sinip jasawg‘a ha‘reket etedi. Da‘stu‘rleri, u‘rp-a‘detleri, tillerdin‘ uqsaslig‘i da Dosliq bayramdag‘i ushirasiwdi ja‘ne de kewilli o‘tiwine alip keldi.

Surxanda‘rya wa‘layatinda Alpamis da‘staninin‘ 1000 jillig‘ina bag‘ishlang‘an saltanatli bayram o‘tkerildi. Bul bayramg‘a Qaraqalpaqstannan delegacya qatnasti. Biraq, Alpamistin‘ roline say artist tabilmadi. Aqirinda oyinshi artistlerden biri Berdaq atindag‘i Qaraqalpaq ma‘mleketlik muzikali teatrinin‘ artisti Sagidulla Begdullaev shiqti. Onin‘ Alpamisti oynag‘an roli tamashago‘ylerdin‘ alg‘isina miyasar boldi.   Zaldag‘ilar: "Alpamis! Bizge batir Alpamis keldi!" -dep baqirip basladi. Onin‘ ha‘r bir ha‘reketi, oying‘a tu‘sip sekiriwleri, a‘skeriy lipasi, ha‘mme ha‘reketleri qaharmanliq ha‘m ma‘rtlikke toli edi. Ol O‘zbekstan xaliq artisti Rushana Sultanova(Barshinay) duette oying‘a tu‘sti.

1999-jili bizler, a‘sirese teatrlarda kadrlar jetispewshiligine dus keldik. Son‘g‘i jillarda bul ma‘sele menen hesh kim shug‘illanbadi. Ma‘selen, "Su‘ymegenge suykenbe" spektakli S.Xojanyazov atindag‘i  teatrda bas qaharmanlar roline  jaslar joq edi. Bug‘an sebep g‘arejettin‘ kemisligi edi. Talantli jaslar materialliq qiyinshiliqlar sebepli Tashkentte oqiw imkanyatina iye emes edi. Sonin‘ ushin truppa qatari jan‘alanbadi. 

Bul ma‘selelerdi sheshiwde Qaraqalpaqstan Ministrler Ken‘esi baslig‘i A.X.Tadjyev, O‘zbekstan Ko‘rkem o‘ner ha‘m Ma‘deniyat instituti B.S.Sayfullaevtin‘ jardemi ten‘siz boldi. 2000-jili 15 sdam kontrakt tiykarinda Tashkentke oqiwg‘a qabil etildi. 5 jil dawaminda ma‘mleketimiz ta‘repinen ha‘r ta‘repleme qollap-quwatlang‘an studentlerimiz Tashkentte bilim alip, bu‘gingi ku‘ni teatrdin‘ jetekshi aktiyorlari, qa‘nigelestirilgen ko‘rkem o‘ner mekteplerinde sabaq berip kelmekte. 2007-jili No‘kis qalasinda institut filiali ashildi. 

2000-2004-jillari Germanya(2000), Hindistan(2001),Qubla Korea(2003), Qitay(2004) siyaqli Xaliq araliq festivallarda qatnasiw ushin shet ma‘mleketlerge sayaxatlar alip barildi. 

Bul sayaxatlarg‘a respublikamizdin‘ belgili artistleri qatnasti. Xaliq do‘retiwshiligi, professional ko‘rkem o‘nerdin‘ shegara bilmesligine ja‘ne bir ma‘rtebe isenip, ko‘zden o‘tkeriwime tuwra keldi. Berdaq atindag‘i muzikali teatrdin‘ jiraw ko‘rkem o‘neri boyinsha Baqbergen Sirimbetov, Baxtiyar Esemuratov, baqsi G.Allambergenova, Zulfiya Arzimbetovalar, xaliq qosig‘i atqariwshilari G.Ayimbetova, M.Sapaeva, Z.To‘reniyazova, "Ayqulash" ansambli Kongin qalasi, Deli, Agra, Tettnang, Pekin, Tyanchjin qalalarinin‘ alg‘islarina miyasar boldi. Artistlerimiz o‘z sheberliklerin ko‘rsetip, ha‘r qiyli ma‘mleketlerden kelgen basqa kollektivler menen jaqinnan tanisti. O‘z ara pikir bo‘listi.

T.Da‘wletmuratova 2005-2014-jillari No‘kis ma‘deniyat ha‘m ko‘rkem o‘neri kolledji direktori lawaziminda islep keldi. O‘zinin‘ da‘slepki miynet jolin bilim beriw ma‘kemelerimen baslap, kolledjdegi oqiw procesine qaytti. 

Jaslar menen islesiw, ma‘deniyat ha‘m ko‘rkem o‘ner salasi ushin orta arnawli kadrlardi jetilistiriw onin‘ bas maqseti edi. Elimizde talantli jaslar og‘ada ko‘p. Respublikamizdin‘ ha‘mme aymaqlarinan 9-klass pitkeeiwshileri 3 jil dawaminda o‘z qa‘nigeligi boyinsha ta‘jiriybe arttiradi, bilimlerin asirip baradi. Shertiw a‘sbaplarin sheberlik penen iyeleydi. Oqiwdi tamamlap ma‘deniyat ma‘kemeleri qatarina, ko‘bisi, Joqari oqiw orinlarinda oqiwin dawam ettiredi. Ko‘plegen oqiwshilar ha‘r qiyli festival ha‘m ko‘rik tan‘lawlarda qatnasip, "Nihol" ha‘m Zulfiya atindag‘i ma‘mleketlik siyliqtin‘ lawreatlari bolmaqta.

 

Davletmuratova Tamara Turdimuratovna

O‘zbekiston va Qoraqalpog‘istonda xizmat ko‘rsatgan 

madaniyat xodimi

 

Davletmuratova Т.Т-1953 yil 15-sentyabrda QR Nukus shahrida tuģildi. Otasi Davletmuratov Turdimurat-Qoraqalpoq tili va adabiyoti fani òqituvchisi, jurnalist(1932-2016), onasi Davlatmuratova Lilia Shakirovna tibbiyot xodimi(1933-2016). Ularning oilasi  katta bòlib, 6 farzanddan iborat. Farzandlarning kattasi Tamara. 

U 1970 yil Nukus shahridagi VLKSM 30 yilligi umumtàlim maktabini  a'lo baholar bilan tamomlab shu yili T.Shevchenko nomidagi Qoraqalpoq davlat pedagogika institutining rus tili va adabiyoti fani   yònalishi bòyicha òqishga kirib, 1974 yili a'lo baholar bilan bitiradi. 1990-yili Toshkent Oliy Partiya maktabining politologiya, siyosiy va  ijtimoiy fanlar òqituvchisi yònalishi bòyicha oqishni tamomlab  qaytadi. 

1973-1975 yillari va 1985-1987 yillari Nukus shahar Kengashining deputati. 

1981-yili QR  xizmat kòrsatgan Madaniyat xodimi unvoni,  

2001 yili ÒzR  xizmat kòrsatgan madaniyat xodimi unvonlari berilgan.

 1985-1986 yil Nukus shahar ijro qòmitasining ijtimoyi masalalari bòyicha boshliģining òrinbosari lavozimlarida ishlaydi. 

U bir necha kitoblarning muallifi hisoblanadi. 

"Balerina"-2017- yil,

"Bizge kel"-2019-yil,

"Araldin aq quwi"-2020-yil,

"Nemnogo o kulture"-2021-yil, "Qaraqalpaqstan" bosnasida chiqdi.


Mehnat faoliyatii:

 1970- 1974 yil T.Shevchenko nomidagi Qoraqalpoq davlat pedadogika institutining talabasi,

 1974-1975-yil T.Shevchenko nomidagi Qoraqalpoq davlat pedagogika instituti Rus va jahon tillari adabiyoti kafedrasi òqituvchisi, 

1975-1985 yil Madaniyat ishlari va ijrochilik qòmitasi ogit-nasihat ishlari bòyicha Qoraqalpoģiston oblast komiteti partiyasi bòliminig  instruktori,

1985-1986 yil   Nukus shahar qòmitasining ijtimoiy masalalari bòyicha òrinbosari, 

1986-1988 yil Toshkent Markaziy komiteti partiyasining  ògit-nasihatlar bòlimi instruktori, 

1988-1995 yil QR Vazirlar Kengashining Madaniyat va ijtimoyi masalalari bòyicha bòlim   mudiri, 

1995-1999-yil Nukus shahar xotin-qizlar  komiteti mudiri, hokim òrinbosari, 

1999-2005-yil QR Madaniyat vaziri, 

2005-2014 yil Nukus madaniyat va san'at kolleji direktori lavozimlarida ishlab keldi. 2014-yildan hozirga qadar nafaqada. 

Davletmuratova T.T-uzoq yillar davomida Madaniyat masalalari bòyicha shuģullangan. Bu Mustaqil Òzbekistonning   ģoyaviy masalalari bòyicha eng oģir sohalardan biri bòlib hisoblanadi. Ijodiy kengashlar va tashkilotlar tomonidan amalga oshirilayotgan vazifalar odamlarning dunyo qarashini, ongini shakllantiradi. Shu masaladagi ishlar har bir   madaniyat  xodimi jamiyat oldidagi javodgarchiligini kuchaytadi. 

Navròz, Mustaqillik, Madaniyat kunlari, festivallari,yubileylar singari yirik ilojlarga tayyorgarlik ularni yuqori tashkillashtirish va professional darajada òtkazish uchun jon  tani bilan bor kuchi  va imkoniyatlarini ishga solmoqda. 

Masalan, 2000 yili Toshkentda qatnashish uchun"Qoraqalpoqning farzandiman" musiqali-xoreografyali kompizicyasi tayyorlanayotgan edi. Odatda kompozicyaning 2-3 varianti tayyorlanadi. 

Administracya va mutaxassislar kòrsatgandan song bir variant qòlgan edi.Polat Medireymov va Qadir Halilov tendemi yanada ajoyib edi. Moda dizayneri G.Embergenova ajoyib eskizlar tayyorladi, ular bòyicha liboslar tikdi. Musiqa va liboslar folklor uslubida edi. Guruhimiz birinchi marta 24  raqqosa qiz va 24 raqqos yigitdan iborat edi. Yakka tartibdagi ijrochilar Mirzagul Sapaeva va jirov Baqbergen Sirimbetovlarning  kompoziciyasi ajoyib yakunlandi. Bu bayramda  yuqori ijrochilik  ustasi va professionalligi uchun M.Sapaevaga "Òzbekiston xalq artisti" unvoni berildi.

 Koncert nomeriga bòlgan olqishlar Qoraqalpoq san'atiga kòrsatilgan olqishlar bòldi. Buning natijasi 2000 yil 15-18-dekabr kunlari Toshkentda òtkazilgan Qoraqalpoģiston Madaniyati kunlarida bòldi. Bu dasturdan ijodiy tashkilotlarda, ishlab chiqarish korxonalarida uchrashuvlar, sahna kòrinishlar, rassomlarning asarlarining kòrgazmalari  tashkillashtirildi. A. Navoiy teatri oldida ikki qora uy òrnatildi. Madaniyat kunlari yakunida,san'at xodimlarining kòpchilik guruhlariga oliy davlat unvonlari topshirildi.

Xorazm viloyatida (2001 yil 14-15 yil) Dòstlik bayrami bòlib òtdi. Uluģ Amudariyoning ikki yoqasida yashovchi ikki tuģishgan xalqning birdamligini yana bir marta tasdiqladi. Bir daryodan suv ichgan ikki tuģishgan xalqning birgalikda bir birini tushinib yashashga harakat etadi. Ularning urf-odatlari,tillarining òxshashligi ham Dòstlik bayramidagi uchrashuvni yanada kòtarinki ruhda òtishiga olib keldi.

 Surxandaryo viloyatida Alpomish dostonining 1000 yilligiga baģishlangan saltanatli bayram òtkazildi. Bu bayramda Qoraqalpoģistondan delegacya qatnashdi. Biroq, Alpomish roliga mos artist topilmadi. Oxirida raqqos artistlardan biri Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat musiqali teatrining artisti Sagidulla Begdullaev chiqdi.

 Uning Alpomishni òynagan rolitomoshabinlarning olqishiga muyassar bòldi. Zaldagilar:"Alpomish! Bizga botir Alpomish keldi!"-dep baqirib boshladi. Uning har bir harakati,raqsga tushib sakrashlari, xarbiy liboslari, hamma harakatlari qahramonlik va mardlikka tòla edi. U Òzbekiston xalq artisti Rushana Sultanova ( Barchinoy)duette raqsiga tushdi. 

1999-yili bizlar,ayniqsa teatrlarda kadrlar yetishmasligiga duch keldik. Songi yillarda bu masala bilan hech kim shuģullanmadi. Masalan,"Suymaganga suykalma" spektakli S.Xojanyazov nomidagi teatrda bosh qahramonlar roliga yoshlar yòq edi. Bunga sabab mablaģning kamligi edi. Iqtidorli yoshlar moddiy qiyinchiliklar tufayli Toshkentda òqish imkoniyatiga ega emas edi. Shuning uchun guruhlar qatori yangilandi.

Bu masalalardi yechishda Qoraqalpoģiston Vazirlar Kengashi mudiri A.X.Tadjyev, Òzbekiston San'at va Madaniyat instituti B.S.Sayfullaevning  yordami cheksiz bòldi.2000- yil   15 odam kontrakt asosida Toshkentga òqishga qobul qilindi. 5 yil davomida davlatimiz tomonidan har tomonlama qollab-quvvatlangan talabalarimiz Toshkentda bilim olib,bugungi kunda teatrning yetakchi aktyorlari, ixtisoslashtirilgan san'at maktablarida dars berib kelmoqda. 2007-yili Nukus shahrida institut filiali ochildi. 

2000-2004 yillari Germanya(2000), Hindiston(2001), Janubiy Korea (2003), Xitoy(2004) singari Xalqaro festivallarda qatnashish uchun chet davlatlarga sayohatlar olib borildi. 

Bu sayohatlarga respublikamizning taniqli artistlari qatnashdi.Xalq ijodi  professional san'atning chegara  bilmasligiga yana bir marta ishonib,kozdan  kechirishimga  tòģri keldi. Berdaq nomidagi musiqa teatrining jirov san'ati bòycha  Baqbergen Sirimbetov,Baxtiyar Esemuratov, baxshi G.Allambergenova, Zulfiya Arzimbetovalar xalq ashulasi ijrochilari G.Ayimbetova, M.Sapaeva, Z.Tòreniyazova, "Ayqulash" ansambli Kongin shahri, Deli, Agra, Tettnang, Pekin, Tyanchjin shaharlarining olqishlariga sazovor bòldi. 

Artistlarimiz òz mahoratlarini kòrsatib, har xil davlatlardan kelgan boshqa jamoalar bilan yaqindan tanishdi. Òzaro fikr almashdilar.T.Davletmuratova 2005- 2004 yillari Nukus madaniyat va san' at kolleji direktori lavozimida ishlab keldi.   

Òzining dastlabki mehnat faoliyatini  bilim berish tashkilotlaridan boshlab, kollejdagi òqish jarayoniga qayitti. Yoshlar bilan ishlash, madaniyar va san'at sohasi uchun òrta mahsus kadrlarni yetishtirish uning bosh maqsadi edi. 

Yurtimizdagi iqtidorli yoshlar juda kòp. Respublikamizning hamma mintaqalaridan 9-sinf bitiruvchilari 3 yil davomida òz sohasi bòyicha tajriba orttiradi, bilimlarini mustahkamlab boradi. Chalģu asboblarini mohironalik bilan  egallaydi. Oqishni tamomlab madaniyat  tashkilotlari  qatoriga,kòpchiligi Oliy oquv  òrinlarida   òqishni davom ettiradilar. Kòpchilik òquvchilar har xil festival va kòrik tanlovlarga qatnashib, "Nihol" va Zulfiya nomidagi davlat mukofoti laureatlari bòlmoqda.

 

Давлетмуратова Тамара   Турдымуратовна

Заслуженный работник культуры Узбекистана и  Каракалпакстана

 

Давлетмуратова Тамара Турдымуратовна родилась 15 сентября 1953 года в г.Нукусе Республики   Каракалпакстан. Отец Давлетмуратов Турдымурат- учитель каракалпакского языка и литературы, журналист ( 1932-1970 гг.), мать Давлетмуратова Лилия Шакировна-медработник (1933- 2016 гг.). Семья была большой, из 6-х детей Тамара была старшей. В 1960 году поступила и в 1970 году с отличием окончила среднюю общеобразовательную школу им. 30-летия ВЛКСМ в г.Нукусе. Образование высшее. В 1970 году поступила и в 1974 году окончила с отличием Каракалпакский государственный педагогический институт им.Т.Шевченко по специальности учитель русского языка и литературы. В 1990 году  с отличием окончила Ташкентскую Высшую партийную школу по специальности политология, преподаватель общественно-политических дисциплин.

В 1973-1975 гг. и 1985-1987гг.- депутат Нукусского городского совета народных депутатов. 

В 1981 году присвоено почетное звание заслуженного работника Республики Каракалпакстан.

В 2001 году   присвоено  почётное звание заслуженного работника Республики Узбекистан.

Автор нескольких книг:

"Балерина"- 2017 г ;

"Бизге кел"-2019г ;

"Аралдын аккууы"- 2020г ;

"Немного о   культуре"- 2021 .

Все эти книги выпущены издательство "Каракалпакстан".

Трудовая деятельность 

1970- 1974 гг.- студентка Каракалпакского государственного педагогического института им.Т.Шевченко;

1974-1975 гг.-преподаватель кафедры русской и зарубежной литературы  Каракалпакского государственного  педагогического института им.Т.Шевченко;

1975- 1985 гг.- инструктор по вопросам культуры и творческих  союзов  отдела пропаганды и агитации Каракалпакского областного комитета партии;

1985-1986гг.- заместитель председателя Нукусского горисполкома по социальным вопросам;

1986- 1988гг.- инструктор отдела пропаганды и агитации Центрального Комитета партии (г.Ташкент);

1988- 1995гг.- завтра отделом культуры и социальных  вопросов Совета Министров  Республики Каракалпакстан;

1995- 1999 гг.- заместитель хакима г.Нукуса-председатель Комитета женщин г.Нукуса;

1999-2005 гг.- Министр культуры Республики Каракалпакстан;

2005-2014 гг.- директор Нукусского колледжа культуры и искусства;

2014 г.- по настоящее время - на пенсии.

Давлетмуратова Т.Т. долгие годы занималась вопросами культуры. Это один из самых  сложных участков на идеологическом фронте Независимого Узбекистана. Функции, которые несут творческие союзы и организации, формируют мировоззрение и сознание людей. Работа в этой области заставляет каждого деятеля культуры быть более ответственным перед обществом.

Подготовка к крупным мероприятиям, как Навруз, Мустакиллик, Дни культуры, фестивали, юбилейные даты мобилизуют все силы и средства для проведения их на высоком организационной и профессиональном уровне. 

Например, в 2000 году шла подготовка музыкально-хореографической композиции "Каракалпактын перзентимен" для участия в Ташкенте. Обычно готовят 2-3 варианта композиции. После показа руководству и специалистам оставался один вариант.

Тандем Полата Мадреимова и Кадира  Хилалова был блестящим! Дизайнер-модельер Гульнара Ембергенова подготовила отличные  эскизы, по которым сшила костюмы. И музыка, и костюмы были в фольклора стиле. Впервые наш коллектив состоялся из 24 танцовщиков и 24 танцовщиц, солистки Мырзагул Сапаевой и жырау Бакбергена Сырымбетова. Успех был ошеломляющим!

 На этом празднике М.Сапаева была удостоена почётного звания народной артистки Узбекистана за высокое исполнительной мастерство и профессионализм. Признание концертного  номера было признанием каракалпакского искусства! Результатом этого были Дни культуры Каракалпакстана в г.Ташкенте 15-18 декабря 2000 года. В программу пребывания Дней  были включены встречи в творческих коллективах, промышленных предприятиях, показаны спектакли наших театров, выставка произведений художников. Перед театром им. А.Навои установлены 2 юрты.

По итогам Дней большая группа деятелей культуры и искусства была награждена высокими государственным   наградами.

В Хорезмской области был проведён праздник Дружбы (14-15 июля 2001года). Два братских народа, живущие по обе стороны великой Амударьи,  ещё раз подтвердили солидарность и родство душ. Река, воду из которой  пьют, сближает и помогает понять друг друга. Схожесть обычаев, обрядов, языков сделали эту встречу близкой и желанной.

В Сурхандарьинской области состоялись празднования по случаю 1000-летия дастана "Алпамыс". На этом празднике приняла участие  делегация из Каракалпакстана. На роль Алпамыса никак не могли подобрать   артиста. При тщательном отборе прошел артист танца Каракалпакского государственного музыкального театра им.Бердаха Бегдуллаев Сагидулла.

Его исполнение Алпамыса вызвало бурные  аплодисменты. Зрителей кричали: "Алпамыс»! К нам пришёл батыр Алпамыс!" Каждый его танцевальный прыжок,воинственный костюм, все движения были полны героизма и смелости. Он танцевал в дуэт с народной артисткой Узбекистана  Рушаной  Султановой (Баршинай).

В 1999 году пришлось столкнуться с дефицитом  кадров, особенно в театрах. В последние годы никто этим вопросом не занимался. 

Например, при возобновлении спектакля "Суймегенге суйкенбе" С.Ходжаниязова на роль главных героев не было молодёжи. Причина была материальная. Талантливая молодёжь не имела возможности из за финансовых  затруднений учиться в г.Ташкенте. Поэтому состав труппы не обновлялся. В решении этих вопросов очень помогли председатель Совета Министров Каракалпакстана Таджиев А.Х и ректор Узбекского института искусства и культуры Сайфуллаев Б.С. В 2000 году на контрактной основе были приняты на учёбу 15 человек.

В течении 5 лет наши студенты обучались в Ташкенте при полной поддержке правительства. Сегодня они являются ведущими актёрами театра, преподают в специализированной школе искусств. В 2007 году был открыт в г.Нукусе филиал института.

В 2000- 2004 годах были поездки за рубеж для участия в международных фестивалях: Германия (2000г.),  Индия (2001 г.), Южная Корея (2003г.), Китай (2004г.).

В этих поездках приняли участие ведущие артисты нашей республики. Ещё раз пришлось убеждаться, что народное  творчество, профессиональное искусство не имеют границ! Искусству жырау Бакбергена Сырымбетова, Бахтияра Есемуратова, баксы Гульнары Алламбергеновой, Зульфии Арзымбетовой, исполнительниц народных песен Гулхатиши Айымбетовой, Мырзагул Сапаевой, Замиры Торениязовой, танцевальных коллективов "Айкулаш ", музыкального театра им.Бердаха аплодировали  в городах  Кангынь, Дели, Агра, Теттнанг, Пекин, Тяньжинь и других. Наши артисты демонстрировали свое мастерство, смотрели другие коллективы из различных стран, обогащались общением национальных  культур .

Тамара Давлетмуратова в 2005- 2014  годах работала директором Нукусского  колледжа культуры и искусства. Свою трудовую биографию она начинала в учебном заведении и вернулась к учебному процессу  в колледже.

Работа с молодёжью, подготовка кадров среднего  звена для системы культуры и искусства. Как талантливая наша молодёжь! Со всех концов республики приезжают выпускники 9-классов. За 3 года они осваивают   мастерство  своей будущей профессии, повышают знания, овладевают навыками игры на музыкальных инструментах. После завершения учёбы пополняют ряды учреждений культуры, многие продолжают учиться в высших учебных заведениях.

Многие учащиеся принимают участие в различных фестивалях и конкурсах, становятся лауреатами   престижных конкурсов и премий "Нихол", им. Зульфии.

 

 

Davletmuratova Tamara Turdimuratovna is an Honored Worker of Culture of the Republic of Uzbekistan and Karakalpakstan.

 

Davletmuratova Tamara Turdimuratovna was born 15 September 1953 in the city of Nukus, Republic of Karakalpakstan. Her father Davletmuratov Turdimurat was a teacher of Karakalpak language and literature, journalist (1932-1970), her mother Davletmuratova Liliya Shakirovna was a medical worker (1933-2016). She comes from a big family of six children, where Tamara was the eldest. 

She studied at secondary school (30-years of VLKSM) in Nukus between 1960-1970. She holds a higher education diploma. In 1970, she entered to study at the Karakalpak State Pedagogical Institute named after T.Shevchenko majoring in teacher of Russian language and literature, and graduated in year 1974. In 1990, she graduated with high marks the Tashkent Party School majoring in political science, the curator of social and political disciplines.   

Between 1973-1975 and 1985-1987 she was a deputy at the Nukus City Council of People’s Deputies.  

In 1981, she was awarded an Honored Worker of the Republic of Karakalpakstan. 

In 2001, she was awarded an Honored Worker of the Republic of Uzbekistan.  

 Tamara is the author of several books: 

“Ballerina”, 2017 

“Bizge kel”, 2019 

“Swan of the Aral”, 2020 

“Little about the culture”, 2021 

All books were published at “Karakalpakstan” Publishing House. 

 

Work activity:

 

1970-1974 – student of the Karakalpak State Pedagogical Institute named after T.Shevchenko; 

1974-1975 – Teacher at the Faculty of Russian and Foreign Literature at the Karakalpak State Pedagogical Institute named after T.Shevchenko; 

1975-1985 – Culture and art union Instructor at the Department of Propaganda and Agitation of the Karakalpak Regional Party Committee; 

1985-1986 – Deputy Head of the Nukus Executive Committee on social issues; 

1986-1988 – Instructor of the Department of Propaganda and Agitation of the Central Committee in Tashkent; 

1988-1995 – Head of Department of Culture and Social issues at the Council of Ministers of the Republic of Karakalpakstan; 

1995-1999 – Deputy Major of Nukus – Head of the Women’s Committee; 

1999-2005 – Minister of Culture of the Republic of Karakalpakstan; 

2005-2014 – Director of Nukus College of Culture and Arts; 

2014 – present – retired.

Davletmuratova Tamara had worked in the sphere of culture for many years. It is one of the most complex sectors of the ideological front of the independent Uzbekistan. Functions brought by the creative unions and organizations form the world-view and public conscience. It makes every member of this sphere stay more responsible in front of society. 

Preparation for big events and celebrations such as Navruz, Independence Day, Cultural Days, festivals, anniversary dates summon all strength and sources to keep it on the high level. For example, in 2000 we had the preparation of musical-choreographic composition of “Qaraqalpaqtin perzentimen” (I am the child of Karakalpak) to participate in Tashkent. There are usually 2-3 versions of the composition prepared, later left to one version after presentation to the specialists and management. Tandem of Polat Madreimov and Qadir Khilalov was excellent. Designer Gulnara Yembergenova offered amazing sketches that were to be beautiful costumes. Both music and costumes were in the folklore style. It was for the first time when our team consisted of 24 male and 24 female dancers, solo singer Mirzagul Sapayeva and zhiraw Baqbergen Sirimbetov. It was a smashing success.

 M.Sapayeva was awarded the People’s Artist of Uzbekistan for high professionalism after this event. As a result, there were Cultural days of Karakalpakstan arranged in Tashkent between 15-18 December 2000. During the Cultural Days various meetings in creative circles and industrial corporations were arranged, theatrical performances and exhibitions of our artists were held. Two yurts were installed in front of the A.Navoi theatre in Tashkent. Large group of cultural workers were awarded by the government after the Cultural Days.  

The Feast of Friendship was held in the Khorezm region on 14-15 July, 2001. Two brotherly nations living on both sides of the great Amu-Darya River had confirmed solidarity and affinity. The river that we share and drink water from, brings us closer and helps us understand each other better. Similarity in customs, ceremonies and language made this meeting long-awaited.  

In Surkhandarya region, the celebration of 1000th anniversary of the dastan “Alpamis” was held. Karakalpak delegation took part at this event. There was no luck in finding the right actor for the role of Alpamis. Finally, it was the actor from the Karakalpak State Musical Theatre named after Berdakh, Begdullaev Sagidulla, selected for this particular role.  

His performance of Alpamis arose storm of applause. The audience was shouting “Alpamis. Alpamis batir came to us”. His every dancing movement, his combative costume were full of heroism and bravery. He danced in pair with the People’s Artist of Uzbekistan Rushana Sultanova (Barshinay).

In 1999, we had to face the shortage of personnel, especially in theatres. No one paid attention to this question. For examples, during renewal of the play “Suymegenge suykenbe” of S.Khodjaniyazov, there was no young actors for leading parts. The reason was material. The talented youth had no opportunity to study in Tashkent due to financial difficulties. Therefore, the cast was not renewed. The Head of the Council of Ministers of Karakalpakstan Tadjiev A.Kh. and the rector of the Uzbek Institute of Art and Culture Sayfullaev B.S. helped to resolve this issue. As a result, 15 people were accepted for study on contract base in 2000.  

For 5 years, our students studied in Tashkent under governmental support. Today they are the leading actors of the theatre, as well as further sharing their knowledge and experience in the specialized schools of arts. The branch of the institute opened in Nukus in 2007. 

In 2000-2004, there were several trips arranged to participate in international festivals: Germany (2000), India (2001), South Korea (2003), China (2004). 

Leading artists of our republic took part in these trips. It was to be convinced once again that folklore and professional art has not limits. Zhiraw Bakbergen Sirimbetov, Bakhtiyar Yesemuratov, baqsi Gulnara Allasbergenova, Zulfiya Arzimbetova, singers Gulkhatisha Ayimbetova, Mirzagul Sapayeva, Zamira Toreniyazova, dance ensemble “Ayqulash”, musical theatre named after Berdakh were greeted with cheers in the cities of Qangin, Delhi, Agra, Tettnang, Beijing, Tianjin and others. Our artists demonstrated their professionalism, watched collectives from other countries, shared experience and enjoyed communication with different national cultures.

Tamara Davletmuratova worked as the director of Nukus College of Culture and Arts in 2005-2014. She started her biography in teaching and returned back to it in the college.  

It was the work with the youth, preparing cadres for the sphere of culture and art. What a talented youth we have. Graduates from the 9th form gather across all the country. During these 3 years in the college, they master their future profession. After graduation, they join to work in cultural establishments; many even continue their studies in higher educational institutions.  

Many students take part in different festivals and competitions, becoming laureates of prestigious contests and prizes as “Nihol” named after Zulfiya.


















Концерт в Государственной консерватории, г. Ташкент








Встреча с Ж.Пиязовым в министерстве культуры РК






Встреча с Первым Президентом Узбекистана И.А.Каримовым


Студенческие годы. Делегаты  20-го съезда Комсомола Узбекистана


Встреча в школе искусств г.Нукуса.  Заслуженный журналист Узбекистана, народный поэт Каракалпакстана Х.Даулетназаров.


Курултай работников культуры Узбекистана, 2005 г.,г.Ташкент


Встреча в школе искусств г. Нукуса


Мустақиллик, г.Ташкент


Встреча с Героем Узбекистана, народным поэтом Узбекистана и Каракалпакстана И.Юсуповым



Атажан Худайшукуров атындағы халық аралық фестивалы, Элликкала районы



Встреча с коллективом Государственного музея им. И. Савицкого



Встреча в музее  культуры и истории.  Т.Утамбетова, Ш.Пахратдинова, М.Жуманазарова,  баксы С.Садыков





Мустақиллик , 2001.


Дни литературы и искусства Республики Каракалпакстан  Башкирстане


Мустакиллик, г.Ташкент 1999г, Герои Узбекистана Т.Каипбергенов, О.Саитова 



Наӯрыз.  Нөкис мәденият ҳәм көркем өнер колледжи


Творческий вечер, посвящённый юбилею заслуженной артистки Узбекистана, народной артистки  Каракалпакстана, лауреату государственной премии   С.Алламуратовой


Фестиваль" Красота спасёт мир". Оперные певцы из Южной Кореи


Встреча с Ж.Пиязовым в министерстве культуры РК



Журналист, шайыра Шынар   Пахратдинова


Фестиваль дружбы в г. Нукусе. У.Хожаназаров, Ж Садыков, Ж Изентаев. 


Қарақалпақстан халық артисти   Маржан Халмуратова














































































Similar news

Khudoybergenov Otagulla

С 1973 по 1986 год – Министр культуры Республики Каракалпакстан.

29.03.22 Ministers of Culture of the RK / QR Mádeniyat ministrleri / Министры культуры РК / QR Madaniyat vazirlari
Алланазаров Тореш 1916-2000

Қорақалпоғистон театр саньати арбоби, Ўзбекистон халқ артисти, Бердақ номидаги давлат мукофоти,

03.10.20 Исторические личности / tarixiy-insonlar / Historical persons / Taрихый инсанлар - КК
Алланазаров Тореш

С 1965 по 1967 год - Министр культуры Республики Каракалпакстан

29.03.22 Ministers of Culture of the RK / QR Mádeniyat ministrleri / Министры культуры РК / QR Madaniyat vazirlari
Сабиров Оразбай Сапарбаевич

Театрдың «мəлимлеме хызмети» хаткери, Пресс-секретарь театра

08.09.20 Руководство / etakchilik / Heads / Искерлик
ҚУЎАТБАЙ АБДРЕЙМОВ

9-тый директор театра 1966-1970, 1973-1975, 1981-1983

18.03.22 Teatr direktorlari / Директоры театра / Teatr direktorları / Theater directors