(97) 789 38 79 (91) 384 70 69 berdax_teatr@mail.ru TG KK UZ RU EN
Регистрация
все шаблоны для dle на сайте newtemplates.ru скачать

Шарипов Юлдаш- (1913-1973)

orazbay 3-10-2020, 16:31 654 Исторические личности / tarixiy-insonlar / Historical persons / Taрихый инсанлар - КК


Юлдаш Шарипов

Өзбекстан ҳәм Қарақалпақстан Республикалары халық артисти

(1913 – 1973)

Юлдаш Шарипов Қарақалпақ театр көркем өнеринде актерлық өнериниң профессионал дәрежеде 

көтерилиӯинде өз үлесин қосқан актерлардан есапланады.  

Ол 1913-жыл Қоңырат районында дуньяға келеди. Балалық дәӯири қыйыншылық пенен өтеди. Әкеси Шарип жудә камбағал жасайды. Бул жыллары Қоңыратта татар әскерлеринин драм кружоклары ҳәр қыйлы концертлер, спектакллерден көринислер халыққа көрсетип журеди. 

Кишкене Юлдашта театрға болған қызығыӯшылық усы жыллардан басланады. Өзиниң мийнет жолын Хорезм областында пахта заводта жумысшы болыӯдан баслайды. 

1926-1929 жыллары усы заводта ислейди. 1930-1932 -жыллары болса Ургенч қаласындағы рабочийлар оқыйтуғын техникумда оқыйды. Оқыӯды питкерип Хорезм театрында актер болып ислейди. 

1934-жылдан болса Шаббаз районында Қарақалпақ мәмлекетлик театрында актер болып дөретиӯшилик жумысларын баслайды. 1936-1939-жыллары Москва қаласындағы Луначарский атындағы театр институтының қарақалпақ студиясында оқып питкереди. 

Оқыӯ питкерип келип К.С.Станиславский атындағы Қарақалпақ мәмлекетлик музыкалы драма ҳәм комедия театрында өмириниң ақырына шекем актёр, режиссёр, директор лаӯазымларында ислейди.   

Институтта А.Н.Островскийдиң «Кәмбағаллық айып емес» комедиясында бас қаҳарман Гордей Карпичтиң өжет, қайсар, оғада жаӯыз образын жаратады. 

Театрда да көплеген характерли роллерди ойнайды. Ж.Аймурзаевтың «Бердақ», А.Бегимов, Т.Алланазаровлардың «Ғәрип ашық», А.Н.Островскийдиң «Табыттан шыққан даӯыс», С.Хожаниязовтың «Сүймегенге сүйкенбе», К.Яшенниң «Гулсара» пьесаларын сахналастырады.

«Өзбекфильм» киностудиясында сүӯретке алынған «Мафтун болдым» көркем фильминде сүӯретке туседи. Эпизод рол болсада, оның ойнаған лазгисине тән бермеген адамның өзи жоқ болса керек. 

Оның мийнетлери өз ӯақтында баҳаланып барылды. Өзбекстан ҳәм Қарақалпақстан Республикалары халық артисти ҳүрметли атағы берилди. Бир неше мәртебе Өзбекстан ҳәм Қарақалпақстан Жоқарғы Кеңеси Ҳүрмет жарлығы менен сыйлықланды.

1973-жылы 60 жасында қайтыс болды.

 

Юлдаш Шарипов

Ӯзбекистон ва Қорақалпоғистон халқ артисти  

1913-1973 йил

Юлдаш Шарипов қоракалпоқ театр саньатида актерлик маҳорати профессиональ даражада кӯтарилишида ӯз хиссасини қӯшган актерлардан ҳисобланади. 

Ю.Шарипов театрда ижод бошлашидан олдин ҳаётнинг барча оғирликларини бошидан ӯтказадилар. Унинг отаси Шарип жуда камбағал ёшади, зӯрга кунин кӯрарди. 

Оилада Юлдаш катта фарзанди бӯлиб ойланинг оғирликлариниг бир томанини кӯтарарди. Кӯнгирот шаҳридаги малойларнинг Палвони исми билан донғи кеткан кассапнинг қӯлида ишлади. 

1920-йилларда Кӯнгиротда татар аскарларининг драм кружокларини, уларнинг рақсларини хавас билан тамоша қиларди. Янги мактабта ӯқиб билим олиши учун отаси унга қаршиликлар кӯрсатади. 

Шунга қорамастан Ю.Шарипов ӯта зеҳни ӯткир, чаққон бӯлиб усади. Хорезмдан келган масхарафазларниниг: Юсуп, Қурбонбай, Айтбай, Амет ва бошқада маскафозларнинг «Порқан», «Бай ила босмачи», «Табиб», «Жоллат», «Орзайимхон» каби қизақарли тамошаларини қурарди. Бӯш вақтларида болаларни йиғиб маскарафозлардан кӯрган ӯйинларини болалар билан биргаликта ӯзича янгидан сахналаштириб кӯрсатарди. 

1930-йили Ургенч шахридаги ишчилар курсига уқишга киради. Бу ерда  Амет Бабажанов бошқарган драм куржокга қатнашади. Труппа Хорезмнинг кӯп жойларида, Тӯрткулнинг «Шорахан» деб номланланган ерига гастроль сафараларига бориб, труппа ӯзининг ҳар хил жанрларидан тузилган репертуарларини намойиш этдилар. 

Тӯрткулда «Хӯжаболик» деб номланган рақскор киши билан танишиб ундан, «Лазги» рақсининг кӯп қирраларини, бошқа рақсларда такрорланмайдиган мимикаларини, пантомимани, жисмоний ва психолигик ҳаракатларни урганади. Кейинчалик бу ракси билан «Очарован..» фильмида ҳам иштирок этиб, Ӯзбекистон тамошабинларини лол қолдиришга эришти.

1934-йили Қорақалпоғистон халқ билимландурив комиссариатининг арновлу чақуртуви билан Тӯрткул шаҳридаги Қорақалпоқ давлат театрига актер бӯлиб келади. 

1936-йили Москвадаги А.В.Луначарский номидаги давлат театр саньати институтига (иккинчи гурухга) кириш имтихонида, ӯзи ижро этган масхарапазлик репертуарини намойиш этади. 3-курстан пьесалардан парчалар кӯрсата бошлаганда, уш бу пластикаларини, мимикаларини, қуруқ ҳарактларини ташлаб образга ёкин характерлар топиб, ӯзлаштиришга ҳаракат этди. Ва буни уддалади. 

Диплом спектаклларида А.Н.Островскийнинг «Камбағаллик айб эмас» комедиясида бош қаҳрамонларнинг бири Гордей Карпичнинг ужар, қайсар, ӯта шафкатсиз образани яратишга эришади. Лекин, бу образнинг муфаққиятли чиқишида анча тер тӯкишга тӯғри келди. Сабаби, ҳали ҳам масхарапозлик саньатидан бутунлай кӯтилиб кета олмай атирганди.

 

Юлдаш Шарипов

Народный артист Узбекистана и Каракалпакстана

1913-1973 гг.

Юлдаш Шарипов – один из актеров, внесших свой вклад в профессиональное развитие актерского мастерства в каракалпакском театре.

Ю. Шарипов проходит через все тяготы жизни, прежде чем начать свою карьеру в театре. Его отец, Шарип, был очень беден и едва сводил концы с концами.

Будучи старшим ребенком в семье, Юлдаш нес часть семейного бремени. Он работал на мясника Палвони, малайца из города Кунград.

В 1920-е годы он с увлечением наблюдал за драматическими труппами и плясками татарских воинов в Кунграде. Его отец сопротивляется тому, чтобы он пошел в новую школу.

Тем не менее Ю. Шарипов очень сообразителен и подвижен. Он ставил смешные пьесы хорезмийских юмористов: Юсупа, Курбанбая, Айтбая, Амета и других. В свободное время он собирал детей и разыгрывал с детьми игры, которые видел у клоунов.

В 1930 году поступил на рабочие курсы в Ургенче. Здесь принимает участие кукольный театр режиссера Амета Бабаджанова. Во многих уголках Хорезма труппа гастролировала с мужем Турткуль Шораханом, исполняла репертуары разных жанров.

На Торткуле он познакомился с танцором по имени «Ходжаболик» и научился у него многим аспектам танца «Лазги», уникальной мимике в других танцах, пантомиме, физическим и психологическим движениям. Позже он снялся в фильме «Очарован..», к изумлению узбекского зрителя.

В 1934 году по приглашению Наркомата просвещения Каракалпакстана он стал актёром Каракалпакского государственного театра в Турткуле.

В 1936 г. на вступительных экзаменах в Государственный институт театрального искусства имени А. В. Луначарского (вторая группа) в Москве исполнил комедийный репертуар. Когда студентка 3 курса стала показывать отрывки из стихотворений, Уш отказался от этой пластики, мимики, сухих движений и попытался найти и освоить близких к образу персонажей. И он сделал это.

В дипломных спектаклях одному из главных героев комедии А. Н. Островского «Камбағаллик айб эмас» Гордею Карпичу удалось создать упрямого, упрямого, безжалостного персонажа. Однако для успешного выпуска этого образа пришлось немало попотеть. Причина заключалась в том, что он так и не смог полностью избавиться от искусства клоунады.


      ШАРИПОВ, Юлдаш (р. 1. I. 1913) - каракалп. сов. актёр и режиссёр. Нар. арт. Каракалп. АССР (1949). Нар. арт. Узб. ССР (1957). Чл. Коммунистич. партии с 1943. Сценич. деятельность начал в 1930 в Хорезмском областном т-ре (г. Ургенч). В 1933 - 36 (в 1936 - 39 учился в ГИТИСе) и с 1939 - актёр и режиссёр Каракалп. т-ра (Нукус).  В 1945 - 51 и 1961 - 63 возглавлял этот т-р.
     Роли: Байсары ("Алпамыс" Давкараева), Макферсон ("Русский вопрос"), Сухсуров ("Голос из гроба" Каххара) и др.
     Пост.: "Гюльсара" Яшена и Мухамедова (1940, 1948) "Своей палкой по себе" Аймурзаева (1940), "Бедность не порок" (1944, 1947, 1956); "На берегу Аму-Дарьи" (1949) "Бердак" (1958) Аймурзаева.
Творчество Ш. отличается нац. своеобразием, народным юмором.
 

 

Yuldash Sharipov

People's Artist of Uzbekistan and Karakalpakstan

1913-1973

 

 Yuldash Sharipov is one of the actors who contributed to the professional development of acting in the Karakalpak theater. Y. Sharipov goes through all the hardships of life before starting his career in the theater. His father, Sharip, was very poor and could barely make ends meet. Being the eldest child in the family, Yuldash carried part of the family burden. He worked for the butcher Palvoni, a Malay from the city of Kungrad. In the 1920s, he enthusiastically watched drama troupes and dances of Tatar soldiers in Kungrad. His father resists him going to a new school. Nevertheless, Yu. Sharipov is very quick-witted and agile. He staged funny plays by Khorezm humorists: Yusup, Kurbanbai, Aitbai, Amet and others. In his free time, he gathered children and played games with children that he saw at clowns. In 1930 he entered the working courses in Urgench. A puppet theater directed by Amet Babajanov takes part here. In many parts of Khorezm, the troupe toured with her husband Turtkul Shorakhan, performed repertoires of various genres. On Tortkul, he met a dancer named "Khojabolik" and learned from him many aspects of the "Lazgi" dance, unique facial expressions in other dances, pantomime, physical and psychological movements. Later, he starred in the film "Enchanted ..", to the amazement of the Uzbek audience. In 1934, at the invitation of the People's Commissariat of Education of Karakalpakstan, he became an actor in the Karakalpak State Theater in Turtkul. In 1936, at the entrance exams to the State Institute of Theater Arts named after A. V. Lunacharsky (second group) in Moscow, he performed a comedy repertoire. When a 3rd year student began to show excerpts from poems, Ush abandoned this plasticity, facial expressions, dry movements and tried to find and master characters close to the image. And he did it. In graduation performances, one of the main characters of A. N. Ostrovsky's comedy "Kambagallik ayb emas" Gordey Karpich managed to create a stubborn, stubborn, ruthless character. However, for the successful release of this image had a lot of sweat. The reason was that he was never able to completely get rid of the art of clowning. 

 


Похожие новости

Театр тарийхына - 90 жыл, 1926-2016

Бердақ атындағы Қарақалпақ мәмлекетлик академиялық музыкалы театры 90 жыл

10.10.20 История театра / teatr-tarihi / History of the theatre / Teaтр тарийхы - КК
Вокал артисти Кутекеева Роза Артиковна

Өзбекстан, Қарақалпақстан ҳәм Қазақстанга хызмет көрсеткен артист

29.09.20 Vokal artistlari / Вокал артистлери
Дощумов Ғаний

Қорақалпоғистонга хизмат кўрсаткан артист, «Меҳнат шуҳрати» ордени сохиби

27.09.20 Исторические личности / tarixiy-insonlar / Historical persons / Taрихый инсанлар - КК
Театр тарийхи ҳақида маълумот

09.10.20 История театра / teatr-tarihi / History of the theatre / Teaтр тарийхы - КК